Geodezja - wykład 6 - instrumenty ...
Geodezja - wykład 6 - instrumenty geodezyjne (11-04-2011), Studia budownictwo pierwszy rok, Geodezja, Wykłady, ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
INSTRUMENTY GEODEZYJNE
WYKŁD6
Każdyintrumentgeodeyjnyjetwypoażonywdwapodtawoweelementy
-libelle:
-pudełkowa
-rurkowa
-luneta geodezyjna
Libelle
ątourądeniałużącedopoiomowaniapłacynaiprotychMamylibellerurkowe
(bardiejdokładne)ipudełkowe(mniejdokładne)Libelleąnapełnianerogranymeteremlub
alkoholemPłynytepootygniciu utworzą pcherykpary,któryjakolżejyodpłynuajmuje
awenajwyżypunktlibelli
Przewaga libelli
tau
– jettokątrodkowyoktórywychyliiolibelliprypreuniciulibelliojedną
diałkdługoci
Tau=k/R*p
g
Luneta
- jetpryrądemłużącymdoprecyyjnegocelowaniadoodległychpredmiotówSkłada
idwóchpodtawowychepołówoptycnych
-obiektwu i okularu
Wintrumentachgeodeyjnychtoowaneąlunetyatronomicneocewkąognikującą
Socewkaognikująca– tanowiwpólnieobiektywemjedenytemoognikowejwyrażonej
wzorem:
f
s
=(f
1
f
2
)/(f
1
+f
2
-e)
F
s
-ogniskowa soczewki (obiektywu i soczewki)
F
1
-ogniskowa obiektywu
F
2
– ognikowaocewkiognikującej
e-odległoćmidyobiektywemaocewkąogni
Lunetgeodeyjnącharakteryująnatpującecechy
-powikenie,
-janoć,
-pole widzenia,
-granicerodielcoci
Powikenielunetyjettotouneklicbowykątawideniaobraupredmiotuprelunetdokąta
wideniategożpredmiotugołymokiemWuproceniuwórpryjmujepotać
P=f
ob
/f
ok
f
ob
-ogniskowa obiektywu
f
ok
-ogniskowa okularu
P-powikenie16P64ray
Janoć
lunetyjettotouneklicbowyilociwiatłaobraupredmiotuuykanegoprelunet
doilociwiatłaemitowanegoprepredmiot,wyrażonyworem
J=0,85* R
2
/r
2
P
2
0,85 – wpółcynnikprepucalnocilunety
R- promieńcynnegootworuobiektywu
r-promieńrenicyoka(rednio1,1mm)
P – powikenielunety
Pole widzenia
epilonjettokątrowarciapowierchnitożkowej,którejoiąjetocelowa
instrumentu. Polewideniajetproporcjonalnedopowikeniaiwahaiwgranicachod1
o
do 2
o
.
Epsilon w przyl.= 2300/P
Granicarozdzielczoci
w(omega)lunetyjetnajmniejymkątempodjakimokoludkiewidipre
lunetdwabardoblikiepunktyjakorodielneGranicarodielcociwyrażonajetworem
w(omega)=100
cc
/P
Donajcciejtoowanychwpraktyceintrumentówgeodeyjnychnależą
-niwelator
-teodolit
-tachimetr elektroniczny
Niwelator
jeturądeniem,którerealiującpoiomąocelowąpowalanawunacenieróżnicy
wyokocipomidydwomapunktami,napodtawieodcytówwykonanychnałatachutawionych
pionowo na tych punktach.
Wależnociodytemukontrukcyjnegopowalającegodoprowadićocelowądopoiomu,
niwelatorydieląina
-niwelatory libellowe
-niwelatory automatyczne
-niwelatory cyfrowe
-niwelatory laserowe.
Zewgldunadokładnoćwynaceniaróżnicywyokociniwelatorydieląina
-niwelatory techniczne
-niwelatory precyzyjne
Doaadnicychcciniwelatoraautomatycnegonależą
-luneta
-libellapudełkowa
-alidada
-spodarka
-urądenieodcytowe
Luneta
łużydocelowanianałatiwykonywaniananichodcytówpołożeniaoicelowejLuneta
opieraina
alidadzie
którąmożnaobracaćwokółoipionowejwanej
oiąobrotu
niwelatora.
Na alidadzie umieszczona jest
libellapudełkowa
łużącadoprybliżonegopoziomowania osi celowej.
DopołącenianiwelatoraetatywemapomocąrubyercowejłużypodarkaNapodarce
umieconeąrubynatawce(utawce),apomocąktórychdoprowadamylibellpudełkowądo
górowania
Itotnymelementemniwelatorówautomatycnychjetkompenator,wbudowanypomidy
ocewkąognikującąaiatkąkreekPowalaonnawykonanieodcytuodpowiadającegopoiomej
oicelowejlunetypryluneciewychylonejwtounkudopoiomuopewienniewielkikąt
Schematdiałaniakompensatora w niwelatorze automatycznym:
-ocelowawpoiomie
-ocelowaniepoiomowana,brakkompenatora
Ryunecek
-diałaniekompenatora– wprowadeniepromieniapoiomegonakrekrodkową
Ryunecek
Zryunkówwynikawnioek,żeaby poiomowaćocelowąwychylonąomałykątala,muibyć
pełnionaależnoć
’=ala=beta
Zpowyżegootrymamy
Beta=f/s * alfa
Prycymtouneklicbowy/jetwpółcynnikiemkompenacji,któregowartoćjettaładla
danego niwelatora i ależnaodjegokontrukcji
!WŻNEKURCZE!
Pomiarróżnicywyokocibdiepoprawnyjeżeliniwelatorbdiepełniałnatpującewarunki
osiowe:
-oobrotuintrumentypowinnabyćprotopadladopłacynygłównejlibellipudełkowej
-dokładnekompensowanie pochylenie osi celowej
-prawidłowediałaniekompenatorawaigukompenacji
!KONIECWŻNEGO!
Sprawdeniewarunkówoiowychwniwelatoreautomatycnym
Ad.1
1) poziomujemy niwelator
2)obrótalidadyo180
o
3) obserwacja libelli:
- jeżelilibellapootajewgórowaniuwarunekjetpełniony
-jeżelilibellawyłagórowaniawarunekniejetpełniony
Ad.2
1)obieramy2pktodległeomax50m(ważneżebybyływtereniepłakim)
2) napunktachutawiamyłatyniwelacyjne
3)narodku odcinka AB ustawiamy niwelator
4) poziomujemy niwelator
5)wykonujemyodcytynałatach(w1,p1)
6) obliczamy deltah1=w1-p1
7)prenoimyniwelatorpodłat„wpród”(2-3modłaty)
8) przenosimy niwelator
9)wykonujemyodcytnałatach(w2,p2)
10) obliczamy deltah2=w2-p2
11)warunekjetpełnionyjeżeli|deltah1-deltah2|<_2mm
Ad.3
1) ustawiamy niwelator w pkt. A i poziomujemy go
2)obracamyalidad,takabyjednaerubnatawcychnajdowałaipodlunetą
3)utawiamyłatnapktB,wodległociok50m,takabybyławidianaprelunet
4) apomocąruby2wychylampcheryklibelliwkrajnepołożenie
5)wykonujemyodcytnałacie(p1)
6)apomocąruby2preuwampcheryklibelliwdrugiekrajnepołożenie
7) wykonujemy odczyty nałacie(p2)
8)warunekjetpełnionyjeżeli|p1-p2|<_2mm
Teodolit
– urądeniełużącedopomiarukątówpoiomychipionowych,Wależnoci od
dokładnocipomiaruteodolitydielimyna
-precyyjne(dokładnoćodcytu_2
cc
)
-technicne(dokładnoćodczytu <_10
cc
)
Doaadnicychccikontrukcyjnychteodolitunależą
-spodarka
-limbu(kołopoiome)
-alidada
-luneta
-kołopionowe
-libellepudełkowairurkowa
Zapomocą
rubyercowej
mocujemy
podarkę
teodolitu na statywie. Na spodarce osadzony jest
limbus
,naktórymwykonujemyodcytypomieronychkierunkówObrótlunetyo180
o
nazywamy
obrotem przez zenit, przy czym
luneta
prechodiwówcapołożeniaI(kołopionowepolewej
tronielunetydopołożeniaII(kołopionowepoprawejtronielunety)
//jakiryunek
Wprawidłowodiałającymintrumenciemuąbyćpełnionenatpującewarunkipreukład
osiowy:
-warunek libelli
– olibellipowinnabyćprotopadładooiobrotuintrumentu(IprotopadłedoO)
-warunek kolimacji
– ocelowalunetypowinnabyprotopadładooiobrotulunety(cprotopadła
do h)
-warunek inklinacji
– oobrotulunetypowinnabyćprotopadładooiobrotuintrumentu(h
protopadłedoo)
Gdyąniepełnionewarunki2i3mówimyowytpowaniu
błędu kolimacji
lub
inklinacji
.
TEODOLIT:
Sprawdzenie warunku kolimacji:
-ustawiamy teodolit i poziomujemy go
-celujemynaodległyiwyranypunkt
-wukonujemy odczyt na kole poziomym O
1
-obracamy alidade o 180
o
ilunetpreenit
-ponownie celujemy na ten sam punkt i wykonujemy odczyt na kole poziomym O
2
-warunekjetpełnionyjeżeli
(O
2
-O
1
)-200
g
<=m
alfa
m
alfa
– blądpomiarupojedyncegokąta
[ Pobierz całość w formacie PDF ]